یمنا پایگاه اطلاع‌رسانی یاران محمد امین
اَللّهُمَ صَلِّ عَلی علی بن مُوسَی الرِّضا؛ بارالها درود و رحمت فرست بر على بن مُوسَی الرِّضا. حضرت علی بن مُوسَی علیهماالسّلام، مشهورترین لقبش «رضا» است امّا دلایل شهرت حضرت (ع) به این لقب بدان جهت است که او از خدا در آسمانش «رضا» بود و برای پیامبر و ائمه در زمین «رضا» بود. مخالف و موافق گرد آن حضرت (ع) بودند و وی را «رضا» نامیدند. امام رضا (ع) هم چون پدران خود، شخصیتی ملکوتی و محبوبیتی فراگیر داشت. لقب‌های دیگر آن حضرت (ع) صابر، رضی، زکی، وفی، ابن رسول‌الله؛ حجت‌الله، امین‌الله و… است.[۱] در بین امامان هیچ‌کدام به‌اندازه امام علی (ع) اسامی و لقب‌های متعدد و متنوع ندارد. بعد از ایشان رتبه دوم برای امام رضا (ع) است که شاید به علت ماجرای ولایتعهدی و شاید به خاطر حضور در بین ایرانیان، صاحب القاب و عناوین متعدد است، از آن حضرت (ع) علاوه بر القابی که به همه ائمه معصومین (ع) گفته می‌شود خود امام صاحب حداقل ۵۰ لقب اختصاصی هستند. هرکدام از این عناوین و القاب، داستان و تاریخچه جداگانه‌ای دارند و به یک وجهه از وجهه‌های حضرت (ع) اشاره می‌کنند، مانند؛ مرتضی. این لقب به معنای مورد رضایت و پسندیده، لقبی است که در برابر لقب «رضا» که مأمون به آن حضرت داده بود برای ایشان به کاربردند، لقب مرتضی البته از القاب مشترک بین آن حضرت با سایر ائمه (ع) هم است و اگر هم در متنی، مرتضی خالی دیدید، قاعدتاً منظور امام اول (ع) است؛ اما در صلوات خاصه امام رضا (ع) هم این لقب بلافاصله بعد از لقب رضا آمده است: «اَللّهُمَ صَلِّ عَلی علی بن مُوسَی الِّرِضا؛ بارالها درود و رحمت فرست بر على بن مُوسَی الِّرِضا» شهادت امام رضا (ع) در ۳۰ صفر ۲۰۳ قمری واقع شد.[۲] نحوه شهادت حضرت (ع) چنین است:
- امام رضا (ع) که با مأمون غذا خورد، بیمار شد. مأمون در صدد توطئه برآمد. به خدمت کارش دستور داد ناخنهایش را خیلی عادی بلند كند و برای كسی درازی ناخن خود را نشان ندهد. سپس به خدمت کارش ماده‌ای را شبیه به تمر هندی داد تا به دودستش بمالد. آنگاه پیش حضرت (ع) رفت، پرسید: حال شما بهتر نیست؟ حضرت (ع) فرمود: امید بهبودی دارم. مأمون گفت: من نیز بحمدالله بهترم. آیا كسی از پرستاران و خدمتکاران به خدمت شما آمدهاند؟ حضرت (ع) فرمود: نه. مأمون خشمناك شد و فریاد زد: چرا به حضرت (ع) رسیدگی نكردهاید؟ سپس گفت: هم‌اکنون آب انار بگیرید كه برای رفع این بیماری چارهای جز خوردن آن نیست. پس به خدمت کارش گفت: وسایل آب انارگیری را بیاور. با دست انارها را فشار ده و آبگیری کن. مأمون آب انار مسموم را به حضرت (ع) خورانید و همان سبب شهادت حضرت (ع) شد.
- حضرت رضا (ع) انگور زیاد دوست داشت، پس قدری انگور برای آن حضرت (ع) تهیه كردند و در دانه‌های آن چند روز سوزنهای زهرآلود زدند، سپس آن سوزنها را كشیده و انگور مسموم را آوردند. حضرت (ع) از آن انگور زهرآلود میل فرمود که سبب شهادت حضرت (ع) گردید.[۳]
[۱] در فصول المهمة نیز مشابه این مطلب آمده با این تقاوت که در آنجا به جای القاب رضی و وفی، زکی و ولی یاد شده است .در مورد اعطای لقب رضا به امام هشتم آمده است. بدان جهت آن حضرت را رضا نامیدند که او از خدا در آسمانش رضا بود و برای پیامبر و ائمه در زمین رضا بود و نیز گفته اند چون مخالف وموافق گرد آن حضرت بودند وی را رضا نامیدند . همچنین گفته اند چون مأمون بدان حضرت، رضایت داد وی را رضا گفته اند.[۲] الارشاد (شيخ مفيد)، ص ۵۹۱.[۳] از آنجا که انگور، ميوه‌اى لذيذ با خواص بسيار است و در آيات قرآن هم يكى از ميوه‌هاى بهشتى معرفی شده است، امام (ع) به انگور به‌عنوان غذاى محبوب علاقه بسیار داشت. از محمد بن جهم نقل شده كه گفته است: امام رضا(ع) [از ميان ميوه‌ها] انگور را بيشتر دوست مى‌داشت.(بحارالانوار، ج ۴۹، ص ۳۰۸)ارشاد،ج۶،ص۲۹۵ و زندگانى حضرت على بن موسى الرضا (ع)ُ ترجمه ج۴۹بحارالأنوار، ص۲۷۶تا۲۷۹.
