جذابیّت گفتاری

گاهی با عبارت «خدای‌ جذّابیّت» روبه‌رو می‌شوید، آیا می دانید: «جذّابیّت» چیست و «خدای‌ جذّابیّت» کیست؟ گذشته از این که این عبارت به ویژه در شبکه‌های مجازی کمی بارِ طنز و شوخی پیدا کرده ‌است، همه‌ی ما دوست داریم «خدای‌ جذّابیّت» باشیم. حتما با افرادی برخورد کرده‌اید که نحوه‌ی حرف‌زدن یا برخوردشان در جمع همه را شیفته و میخکوب کرده است و همان دم آرزو کرده‌اید که کاش شما هم از این نوع جذّابیّت رفتاری داشتید. اصلا شاید شما یکی از این افراد جذّاب هستید. در هر حال شک نکنید که جذّابیّت ‌رفتاری قبل از آن که به خاطر ظاهر افراد شکل بگیرد، از شخصیت‌شان نشأت می‌گیرد. در حقیقت جذّابیّت‌  مجموعه‌ای از توانایی‌های رفتاری، شامل؛ ارتباط برقرار‌ کردن، شوخ‌ طبعی، اعتماد‌ به‌ نفس و … است. جذّابیّت ‌رفتاری باعث می‌شود دوستان بیش تری دور‌و‌برتان باشند و روابط طولانی‌مدّت و عمیق با آن ها داشته‌ باشید. افراد جذّاب توجه دیگران را به خود جلب می‌کنند، سایرین به آن ها اعتماد دارند و نتیجه‌ی معاشرت لذّت‌بخش با آن ها، نایل‌شدن به لقب خدای‌ جذّابیّت خودمان است. شاید شما جذّابیّت رفتاری فوق‌العاده‌ای دارید، یا شاید در جمع کمی گمنام هستید و آن‌طور که باید جذّابیّت در رفتارتان نمایان نمی‌شود. چگونه دیگران حرف‌های ما را بسیار متفاوت‌تر و بهتر از آن چه منظور ماست،‌ تفسیر ‌کنند و منجر به ایجاد احساسی خوب در آن ها می‌شود؟ این احساس زمانی اتفاق می‌افتد که ما در مورد چیزی که اطلاعی از آن داریم اظهار نظر می‌‌کنیم. درک پیامدهای حرف‌های ما نیاز به آگاهیِ اجتماعی دارد که به معنای توانایی درک احساسات و موقعیت سایر افراد است. اگر شما با جملاتی‌ آشنا شوید که افراد باهوش در مکالمه‌های خود به‌کار می‌برند، می توانید بسیار متفاوت‌ و «جذّاب» باشید. موسسه‌ی تلنت اسمارت(TalentSmart) با آزمایشِ هوشِ عاطفیِ(EQ) بیش از ۱میلیون نفر، کشف کرده: آگاهی اجتماعی،‌ مهارتی است که بسیاری از افراد می توانند از آن بی‌بهره نباشند. اگر ما دچارِ کمبودِ آگاهیِ اجتماعی نباشیم، می توانیم بر حرف‌هایی که می‌خواهیم در جوابِ سایرین بدهیم، رویِ تاثیرِ حرف‌های خودمان تمرکز کنیم و به دیدگاه دیگران هم توجهی داشته باشیم. این مسئله،‌ مشکل‌ گشاست زیرا آدم‌ها پیچیده هستند و شما نمی‌توانید بدون توجه کامل به دیدگاه دیگران، آن ها را درک کنید. خوبیِ آگاهیِ اجتماعی این است که می‌توان تنها با اصلاحاتی اندک در گفتار، به طور عمیقی روابط با دیگران را بهبود بخشیم و «جذّابیّت» داشته باشیم. به این دلیل افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند، مراقب هستند تا در محاورات خود از اصطلاحات رایج و خوب استفاده می کنند تا مثل نابغه‌ها رفتار کنند و «جذّابیّت» داشته باشند. در مکالمات روزانه، چیزهایی به ظاهر کوچک وجود دارند که می‌توانند همه چیز را عوض کنند. این پیشنهادات را در صحبت‌های‌تان لحاظ کنید و از به کاربردن عبارات منفی اجتناب کنید تا بازخوردهای مثبت آن را در زندگی ببینید. در هر صورت یا:

• مانند پيامبر صلي الله عليه و آله و سلّم باشید تا بتوانید در «جذّاب» بودن به رفتار دلخواه‌تان برسید: پیامبر(ص) اکثر اوقات ساکت بود و جز در مواقع ضرورت حرف نمي‏ زد و هنگام تکلّم از اول تا به آخر به آرامي لب به سخن باز مي ‏کرد و کلام او کوتاه، جامع و خالي از طول و تفصيل بي جا و وافي به تمام مقصود بود.[۱] هنگام سخن گفتن تبسم مي ‏کرد.[۲] کلامش روشن بود به ‏طوري که هر شنونده آن را مي ‏فهميد.[۳] وقتي که سخن مي‏ گفت دست ها را به هم وصل مي‏کرد(انگشت ها را درهم فرو مي‏ برد) و انگشت شصت(ابهام) دست چپ را به کف دست راست مي ‏زد.[۴] سخن نمي‏ گفت، مگر جايي که اميد ثواب مي ‏داشت. هنگام سخن گفتن چنان حاضران را به خود جذب مي‏ کرد که گويا روي سر آن ها پرنده نشسته است و چون ساکت مي‏ شد، آنان سخن مي ‏گفتند.[۵] کلمات گفتارش به يکديگر پيوستگي داشت. کلماتش را به طوري شمرده بيان مي ‏کرد که شنونده آن را به خوبي به خاطر بسپارد. جوهره صدايش بلند و آهنگ صدايش از همه زيباتر بود.[۶] فصيح‏ ترين مردم در سخن گفتن بود و مي‏ فرمود: من از همه عرب فصيح‏ترم.[۷] اختصار را، بیش تر از همه مردم در سخن گفتن رعايت مي ‏کرد و در عين حال تمام آن چه را که مي‏ خواست در ضمن جملاتي کوتاه ادا مي ‏فرمود.[۸] اگر ناچار مي‏ شد که سخن درشت و ناپسندي بگويد آن را به کنايه بيان مي ‏فرمود.[۹]
• یا با روش‌های کاربری زیر می‌توانید موفقیّت خود را در «جذّاب» بودن داشته باشید و آن را حفظ کنید تا به میزان جذّابیّت ‌رفتاری دلخواه‌تان برسید:

1. سرحال و  قِبراق به نظر می‌رسی، همه چیز رو‌به‌راه است؟! افراد سرحال و قِبراق،‌ از نظر دیگران بسیار جذّاب هستند. آن ها اغلب تمرکز دارند و خوش خُلق به نظر می‌رسند. چشمانی گود‌افتاده و موهایی آشفته ندارند،‌ گفتن این عبارت به افراد به این معنی است که آن ها ویژگی‌های مذکور را دارا می‌باشند. اگر برخی افراد را، وقتی می‌بینید خسته و آشفته به نظر می‌رسند، می‌خواهید به او کمک کنید، بنابراین بپرسی:د آیا همه چیز خوب است؟ به جای توجه به وضعیت ظاهری نامناسبِ این افراد، تنها حالش را بپرسید تا باب گفتگو باز شود و او بتواند احساسش را با شما در میان بگذارد. مهم‌تر از هر چیز این است که از نظر او، شما فردی دلسوز و همراه خواهید بود، نه گستاخ و بی‌ملاحظه.
2. وای! چقدر عالی به نظر می‌رسی! باز هم یک عبارت به ظاهر خوب که در واقع نوعی تعارف است. این جمله، این حس را در فرد ایجاد می‌کند که مورد تقدیر قرار گرفته است. این عبارت خیلی خوب است. سعی کنید به جای مقایسه‌ی ظاهر فرد با گذشته‌اش،‌ تنها از ظاهر مناسب فعلیِ او تعریف کنید و به ظاهر قبلی‌اش، هیچ  اشاره نکنید.
3. خودش ضرر کرده! این عبارت نشان‌دهنده‌ی دید خوش‌بینانه و مشتاقانه‌ی شماست و دارای لحن منتقدانه نیست. هرگز نگویید: لیاقتت بیش تر از این هاست! تو از دیگران خیلی بهتر هستی! وقتی کسی از رابطه‌ای شخصی یا حرفه‌ای خارج شده است،‌ گفتن این عبارت به این معناست که او انتخاب مناسبی نداشته و سلیقه‌ی خوبی ندارد.
4. به نظر می‌رسد که تو اغلب این کار را انجام می‌دهی! متوجّه شده‌ام که تو اغلب این کار را انجام می‌دهی. اگر تکرار رفتاری،‌ واقعا مسئله‌ساز شده است با این عبارات به سادگی به این نکته اشاره کنید که طرف مقابل چه کاری انجام داده که به نظر شما اشتباه بوده است. با این جمله حقیقت را گفته اید. دیگر لازم نیست بگویید: یا تو همیشه… یا تو هیچ‌وقت… هیچ‌کس همیشه یا هرگز کاری را انجام نمی‌دهد. افراد خودشان را در یک بُعد یا موقعیت نمی‌بینند، بنابراین نباید آن ها را این‌گونه توصیف کنید. این عبارات باعث می‌شود افراد موضع دفاعی بگیرند و دلشان نخواهد حرف شما را بشنوند که حالت خیلی بدی است، زیرا احتمالا شما وقتی این عبارات را به کار می‌برید که می‌خواهید چیز مهمی بگویید و بحث راه بیاندازید.
5. فوق‌العاده به نظر می‌رسی! این عبارت معجزه می‌کند. عبارات هوشمندانه نیازی به توصیف‌کننده ندارند. عبارت «نسبت به سن‌ات خیلی جوان به نظر می‌رسی!» به عنوان یک توصیف‌کننده می‌تواند توأمان هم مهربانانه، هم بی‌ادبانه باشد. هیچ‌کس نمی‌خواهد تا دمِ مرگ مانند یک ورزشکار عالی به نظر برسد یا خیلی خوب باشد. افراد تنها می‌خواهند سالم و متناسب باشند.
6. واقعا چنین احساسی دارید! افرادی که از این عبارت استفاده می‌کنند، می‌توانیند حرف‌هایشان را به طور واضح‌تر و جالب‌تری منتقل کنند. به این ترتیب هیچ‌کس حرف‌های شما را فراموش نخواهد کرد. ما گاهی بعضی چیزها را فراموش می‌کنیم. به نظر می‌رسد که بیان عبارت؛ به تو گفته بودم که… و تکرار آن نوعی توهین تلقی می‌شود و پذیرش آن برای افراد سخت است، مخصوصا افرادی که واقعا مشتاق هستند تا دیدگاه شما را بدانند. تکرار این جمله بیان‌گر آن است که شما شخصیت متزلزلی دارید یا خود را بهتر از دیگران می‌دانید یا هر دو.
7. من مطمئنم که از پسِ این کار برمی‌آیی! این جمله بهتر از آرزوی موفقیت است، زیرا نشان می‌‌دهد که آن شخص شایستگی و اعتماد به نفس لازم برای کسب موفقیت را دارد، ولی اگر بگویید: موفّق باشی! شما با گفتن این جمله از سایرین که تنها آرزوی موفقیت می‌کنند متمایز خواهید شد. مسلما اگر برای کسی آرزوی موفقیت بکنید،‌ دنیا به آخر نمی‌رسد اما می‌توانید آرزوی بهتری برای او داشته باشید، زیرا این عبارت به طور نامحسوسی بر این دلالت دارد که او برای موفق شدن به شانس نیاز دارد.
8. من نمی‌توانم با قاطعیّت در این مورد نظری بدهم، امّا به نظر من بعضی موارد هستند که بهتر است آن ها را مدّ نظر داشته باشی… اگر از شما خواسته شده، نسبت به سوال و نظری بی‌تفاوت باشید، امّا نظر شما برای کسی که سوال را پرسیده، مهمّ است و گرنه نظرتان را نمی‌پرسید. وقتی نظرتان را ارائه می‌دهید،‌ حتی اگر بی‌طرف باشید و نظر خاصّی نداشته باشید، نشان می‌دهید که برای کسی که از شما نظر خواسته اهمیت قائل هستید.
9. متاسفم! پذیرش اشتباهات بهترین راه برای منطقی و آرام کردن بحث است. پذیرشِ خطا یک راه شگفت‌انگیز برای جلوگیری از تشدید آن است. اگر بگویید: حداقل من هرگز… این عبارت منفی یک روش پرخاش‌گرانه برای توجیه اشتباهاتِ خود و معطوف کردن توجه دیگران به اشتباه سایر افراد است. کسی که حالا دیگر باید اشتباه او را بخشیده باشید.

پانویس:

• [۱] طَويلُ السُّکُوتِ، لايَتَکَلَّمُ في غَيْرِ حاجَةٍ، يَفْتَتِحُ الْکَلامَ وَيَخْتِمُهُ بِاَشْداقِهِ، يَتَکَلَّمُ بِجَوامِع ‏الْکَلِمِ فَصْلاً لا فُضُولَ فيهِ وَ لاتَقْصيرَ. مناقب، ج ۱، ص ۱۵۵٫
• [۲] کانَ رَسُولُ ‏اللَّه(ص) اِذا حَدَّثَ بِحَديثٍ تَبَسَّمَ في‏حَديثِهِ.مکارم‏الاخلاق،ج۱،ص۲۳٫
• [۳] وَکانَ کَلامُهُ فَصْلاً يَتَبَيَّنُهُ کُلُّ مَنْ سَمِعَهُ، مکارم الاخلاق، ج ۱، ص ۲۲٫
• [۴] وَاِذا تَحَدَّثَ اِتَّصَلَ بِها فَضَرَبَ بِراحَتِهِ الْيُمْني باطِنَ اِبْهامِهِ الْيُسْري. معاني ‏الاخبار، ص ۷۹٫
• [۵] وَلا يَتَکَلَّمُ اِلاّ فيما رَجي ثَوابَهُ. اِذا تَکَلَّمَ اَطْرَقَ جُلَسائُهُ کَأَنَّ عَلي رُؤسِهِمُ الطَّيْرَ. فَاِذا سَکَتَ تَکَلَّمُوا. معاني الاخبار، ص ۷۹٫
• [۶] کَأَ نَّهُ يَتْبَعُ بَعْضُهُ بَعْضاً، بَيْنَ کَلامِهِ تَوَقُّفٌ يَحْفَظُهُ سامِعُهُ وَ يَعيهِ وَ کانَ جَهيرَ الصَّوْتِ، اَحْسَنَ النَّاسِ نَغْمَةً. احياء العلوم، ج ۲، ص ۳۶۳٫
• [۷] کانَ رَسُولُ اللَّهِ‏ صلي الله عليه وآله اَفْصَحُ النَّاسِ مَنْطِقاً وَاَحْلاهُمْ کَلاماً وَيَقُولُ: اَنَا اَفْصَحُ الْعَرَبِ. احياء العلوم، ج ۲، ص ۳۶۷٫
• [۸] وَکانَ اَوْجَزُ النَّاسِ کَلاماً وَکانَ مَعَ الْايجازِ يَجْمَعُ کُلَّ ما اَرادَ، احياءالعلوم، ج ۲، ص ۳۶۷٫
• [۹] وَ يُکَنّي ‏عَمَّا اضْطَرَّهُ الْکَلامُ اِلَيْهِ مِمَّا يَکْرَهُ، احياءالعلوم، ج ۲، ص ۳۶۷٫

منابع:

1. چطور
2. فلشخور
3. اخلاق نت