حضرت امام رضا علیه السّلام پس از ۱۷سال اقامت در مدینه و تبلیغ دین و ارشاد مردم، با نقشه و حیله مأمون عباسی خلیفه وقت، راه خراسان را در پیش گرفت. یک سال بعد از این مهاجرت سیاسی اجباری در سال ۲۰۰ هجری، حضرت معصومه سلاماللهعلیها به شوق دیدار برادر و ادای رسالت زینبی و پیام ولایت به همراه عدهاى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى مورد استقبال مردم واقع مىشد. بدین جهت تا کاروان حضرت معصومه سلاماللهعلیها به شهر ساوه رسید عدهاى از مخالفان اهلبیت علیهمالسّلام که از پشتیبانى مأموران حکومت مأمون عباسی برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت علیهاالسّلام وارد جنگ شدند، در این درگیری، همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتّى حضرت معصومه سلاماللهعلیها را نیز مسموم کردند.[۱] به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم و یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه سلاماللهعلیها بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را نمود. حضرت علیهاالسّلام پرسید: از این شهر «ساوه» تا «قم» چند فرسنگ است؟ کسانی که آنجا بودند جواب دادند. حضرت علیهاالسّلام فرمود: منرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که مىفرمود: «شهر قم مرکز شیعیان ما است».[۲] بزرگان شهر قم وقتى از این خبر مسرتبخش مطلع شدند به استقبال حضرت علیهاالسّلام شتافتند؛ و در حالى که «موسى بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعرى» زمام ناقه آن حضرت علیهاالسّلام را به دوش مىکشید و عدّه فراوانى از مردم پیاده و سواره گرداگرد کجاوه حضرت علیهاالسّلام در حرکت بودند، در روز ٢٣ربیع الاول سال ٢٠١هجرى قمرى حضرت علیهاالسّلام وارد شهر مقدّس قم شدند. سپس در محلى که امروز «میدان میر» نامیده مىشود، شتر آن حضرت علیهاالسّلام در جلو در منزل «موسىبن خزرج» زانو زد و افتخار میزبانى حضرت نصیب او شد.[۳] آن حضرت علیهاالسّلام به مدت ١٧روز در این شهر زندگى کرد و در این مدّت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود. محلّ عبادت آن حضرت علیهاالسّلام در مدرسه ستیه به نام «بیت النّور» هم اکنون محلّ زیارت ارادتمندان آن حضرت علیهاالسّلام است. سرانجام در روز دهم ربیعالثانى و «بنا بر قولى دوازدهم رببعالثانى» سال ٢٠١هجرى پیش از آنکه دیدگان مبارکش به دیدار برادر روشن شود، در دیار غربت و با اندوه فراوان دیده از جهان فروبست و همه را در ماتم خود به سوگ نشاند. مردم قم با تجلیل فراوان پیکر پاکش را به سوى محلّ فعلى که در آن روز بیرون شهر و به نام «باغ بابلان» معروف بود تشییع نمودند. همین که قبر مهیا شد در اینکه چه کسى بدن مطهر آن حضرت علیهاالسّلام را داخل قبر قرار دهد، دچار مشکل شدند. که ناگاه دو تن سواره که نقاب به صورت داشتند از جانب قبله پیدا شدند و به سرعت نزدیک آمدند و پس از خواندن نماز یکى از آن دو وارد قبر شد و دیگرى جسد پاک و مطهر آن حضرت علیهاالسّلام را برداشت و به دست او داد تا در دل خاک نهان سازد.[۴] بدینگونه حضرت معصومه سلاماللهعلیها در شهر مقدّس قم مدفون شد. حضرت معصومه سلاماللهعلیها در واقع بتول دوم و جلوهای از وجود حضرت زهرا سلاماللهعلیها بود. در طهارت نفس امتیازی خاص و بسیار والاداشت که امام هشتم علیه السّلام برادر تنی آن حضرت علیهاالسّلام او را (که نامش فاطمه بود) معصومه خواند. حضرت امام رضاعلیه السّلام فرمود: «کسی که حضرت معصومه علیهاالسّلام را در قم زیارت کند مانند آن است که مرا زیارت کرده است».[۵] با اینکه در قم مقدسه، امامزادگان بسیاری مدفون هستنند، اما از جهت مقام و منزلت، هیچکدام به پای حضرت فاطمه معصومه سلاماللهعلیها نمیرسند. این به خاطر مقام برجسته این بانوی با کرامت حضرت معصومه علیهاالسّلام است که از جهت مقام انسانی و کمالی، تقوی، پاکی، و رستگاری به جایی رسیده بود که امامان معصوم علیهمالسّلام در شان و مقام حضرتش علیهاالسّلام، روایات زیادی را بیان کردهاند. این همه روایات در مقام حضرت فاطمه معصومه سلاماللهعلیها، نشان از بزرگی روح و طهارت باطن حضرت علیهاالسّلام میباشد. میلاد بانوی مهر وفا، مظهر جود سخا، حضرت معصومه علیها السلام مبارک باد
