
خنده باز شدن و شادابی چهره و ظاهر شدن دندانها از سرور و شادی روح است و اختصاص به انسان دارد و در غیر انسان یافت نمیشود. خنده یک درجه از لبخند بالاتر است و تمام اثرات مثبت خنده در لبخند نیز وجود دارد، حتی اثبات شده که یک خنده لطیف و با صدای پایین،جذابترین خندههاست و به مراتب نسبت به خنده با صدای بلند، خوشایندتر میباشد. از ویژگیهای اخلاقی ائمه علیهم السّلام، متبسّم بودن آنها میباشد و به عنوان یک خصلت پسندیده، مطرح گشته است. باید هم چنین اضافه کرد: تعجب از سببهای خنده است که در نهایت به خنده ختم میشود و آن به اراده خدا و انسان بستگی دارد. پس خندهای که به اراده از بنده صادر میشود، مانند سایر افعال انسان باید در جهت صلاح و نیکی لحاظ گردد. «ضحک» یا خنده در تعريف لغوي کلمه، به معناي خنديدن است. با توجّه به آيات قرآن، موارد خنده به عناوين فرعي: ۱-تعجب، ۲-استهزاء، ۳-شادي در روز رستاخيز و ۴-محروميت از خنده، به جهت مجازات تقسيم گشته است. با توجّه به روایات، تبسّم، ضحک و لبخند مستحب است: «خنده مؤمن تبسّم است»؛ [۱]چنان که لبخند زدن بر چهره مؤمن [۲]و هم سفران [۳] استحباب دارد. خندیدن با صدای بلند (قهقهه) کراهت دارد و مستحب است پس از آن به جهت کفّاره بگوید: «أللَّهُمَّ لا تَمْقُتنی؛ خدایا بر من خشم مگیر». [۴] [۵] [۶]زیاد خندیدن و خنده بی جهت [۷]و نیز خندیدن در تشییع جنازه [۸]و گورستان [۹] [۱۰] مکروه است.خنده صدا دار (قهقهه) در نماز از روی عمد موجب بطلان آن است؛ هرچند از روی اضطرار باشد. خنده از روی سهو موجب بطلان نماز نمی گردد؛ [۱۱] [۱۲]چنان که تبسّم نیز نماز را باطل نمی کند؛ [۱۳]هرچند بنابر تصریح برخی، مکروه است. [۱۴] [۱۵]برخی مطلق خنده- جز تبسّم- در نماز را، هرچند بی صدا باشد، موجب بطلان آن دانسته اند. در مقابل، برخی، صرف با صدا بودن خنده- بدون قهقهه یا بلند بودن صدا- را موجب بطلان ندانسته اند. برخی نیز در عدم بطلان نماز به قهقهه سهوی اشکال کرده اند. برخی، قهقهه سهوی را در صورت محو صورت نماز با آن موجب بطلان نماز دانسته اند.در بطلان نماز به قهقهه تقدیری (مالامال شدن شکم از خنده و بر افروخته گشتن چهره بدون اظهار صدای آن) اختلاف است. [۱۶]قهقهه در نماز، وضو را باطل نمی کند؛ امّا وضو گرفتن پس از آن مستحب است.از برخی قدما بطلان وضو به آن نقل شده است. [۱۷] [۱۸] [۱۹]خنده کردن در طواف، موجب بطلان آن نمی گردد، لیکن مکروه است. [۲۰]
۱ پلیس جلو ماشین دختره رو میگیره میگه: خانوم نمیتونید از این جا برید،مسیر همت به امام حسین بسته است.
دختره میگه من شما پسرا رو خوب میشناسم وقتی قسم میخورید حتما داریددروغ میگید……..
۲ تصمیم داشتم همتونو به رستوران وکافی شاپ دعوت کنم بعد با خودم گفتم: به یه چیزی دعوتتون کنم که سودی هم براتون داشته باشه رستوران و کافی شاپ که چاقتون میکنه پس تصمیم گرفتم شمارو به ایمان و تقوا و عمل صالح دعوت کنم. باشد که رستگار شوید.[۲۱]
پانویس:
۱. وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۱۴-۱۱۵ و ضحک.[ض َ، ض ِ، ض ِ ح ِ، ض َ ح ِ] (ع مص) خندیدن.(منتهی الارب) (تاج المصادر) (زوزنی) (منتخب اللغات). راضی شدن. قبول کردن. (منتهی الارب). ضَحِکَت ِ الارنب؛ حیض آورد خرگوش. (منتهی الارب). حایض شدن زن. (منتخب اللغات). بحیض شدن زن. ضحک الرّجل؛ بشگفت آمد مرد، و نیز بیمناک گردید.(منتهی الارب)ترسیدن. درخشیدن برق از ابر.(منتخب اللغات)ضحک السحاب؛درخشید ابر.(منتهی الارب)آواز کردن بوزینه.(منتخب اللغات)ضحک القرد؛ بانگ کرد بوزینه.(منتهی الارب)،واژه یاب؛ http:www.vajehyab.com ۲. ۲٫ ۲. وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۲۰.
۳. جواهر الکلام ج۱۸، ص۱۶۸.
۴. وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۱۴-۱۱۵.
۵. وسائل الشیعة ج۲۲، ص۴۰۳-۴۰۴.
۶. جواهر الکلام ج۳۳، ص۱۹۳.
۷. وسائل الشیعة ج۱۲، ص۱۱۵-۱۱۶.
۸. جواهر الکلام ج۴، ص۲۷۰.
۹. الحدائق الناضرة ج۴، ص۲۷۰.
۱۰. ذکری الشیعة ج۲، ص۴۱.
۱۱. جواهر الکلام ج۱۱، ص۵۲-۵۳.
۱۲. الحدائق الناضرة ج۹، ص۳۸-۳۹.
۱۳. جواهر الکلام ج۱۱، ص۵۴۰.
۱۴. الروضة البهیة ج۱، ص۶۵۳.
۱۵. ذکری الشیعة ج۴، ص۱۲.
۱۶. العروة الوثقی ج۳، ص۲۸-۲۹.
۱۷. جواهر الکلام ج۱، ص۲۲.
۱۸. التنقیح (الطهارة) ج۳، ص۵۰۴.
۱۹. التنقیح (الطهارة) ج۳، ص۵۰۶.
۲۰. تحریر الوسیلة ج۱، ص۴۳۶.
۲۱. معاونت فرهنگی مدرسه علمیه الزّهرا س آزاد شهر
منابع:
ویکی فقه؛ http:wikifeqh.ir
موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي؛ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۳، ص۵۱۱؛ http:lib.eshia.ir