خواب خوب

خواب از مهمّ ترین جنبه های بقای انسان است. خواب نقش بسیار مهمّی در سلامت آدمی دارد. خواب می تواند برخی از بیماری های انسان را درمان کند و بشر را به ساحل سلامتی برساند. بسیاری از ما هنگام خواب بسیار با خود کلنجار می‌رویم تا بتوانیم چشم بر روی هم گذاشته و اندکی استراحت کنیم و خواب خوبی داشته باشیم. همه‌ ما هر روز درباره‌ ساعت‌هایی که در شب گذشته خوابیده‌ایم صحبت می‌کنیم ولی هیچ یک از ما از کیفیت خوابی که داشته‌ایم راضی نیستیم. توصیه شده است که شب‌ها هفت تا هشت ساعت بخوابیم. خواب خوب، کافی و مناسب لازمه‌ی داشتن روزی پرانرژی و پرنشاط است.  امّا برای داشتن یک خواب خوب، آرام و عمیق …

• کجا بخوابیم؟
• چگونه بخوابیم؟
• طاق‌باز، به پشت، به پهلو؟
• تشک مناسب خواب چیست؟

وَ مِن آياتِهِ مَنامَكُم بِالَّيلِ وَ النَّهارِ؛ از نشانه هاي قدرت پروردگار جهان، خوابيدن شما در شب و روز است.^(۱) شب به طور طبیعی بهترین موقعیت را برای خواب فراهم کرده است. هیچ خوابی جبران نخوابیدن در شب را نمی کند. ^(۲) نکات و ترفند‌های ساده‌ای وجود دارند که می‌توانند به ما کمک کنند تا خواب خوبی داشته باشیم. مانند؛

• دور کردن مواد زائد و سموم از بدن: وجود مواد زائد و سموم در بدن که وجود آن ها می تواند موجب پریشانی خواب شود ضمن آن که ممکن است خواب را قطع نموده و ما را مجبور به تخلیه مثانه نماید که این خود عاملی برای بدخوابی محسوب می شود. امام علی(ع) در توصیه به فرزند بزرگوارش امام مجتبی(ع) چهار عمل را موجب بی نیاز شدن از طبیب و طبابت می داند که رفتن به دستشویی قبل از خواب از جمله آن چهار عمل است.»^(۳)
• خوابیدن با فاصله ۳۰سانتی‌متری با زمین: بهتر است هنگام خوابیدن روی زمین، فاصله ۳۰سانتی‌متری را با زمین رعایت کنیم، چرا که گرانش زمین باعث پیری زودرس، ایجاد چین و چروک و افتادگی اندام‌ها می‌شود.

هرچند هر کسی خوابیدن به یک شکل را ترجیح می‌دهد و مثلا ممکن است هنگام به پشت نخوابیدن خوابش نبرد. اما پزشکان طب فیزیکی درباره نحوه خوابیدن می‌گویند بهتر است افراد در حالت خوابیده به پشت و ترجیحا با بالشی زیر زانوها که باعث گردش خون بهتر می‌شود یا به پهلو و ترجیحا با بالش بین زانوها، استراحت کنند و بخوابند. بنابراین زمانی که پس از پشت سر گذاشتن یک روز کاری، می‌خواهید استراحت کنید و چند ساعتی بخوابید، بهتر است این نکات را هم در نظر داشته باشید تا مشکلی برای شما پیش نیاید. در مورد تخت و زمین هم، خوابیدن روی تخت با خوابیدن روی زمین یک تفاوت مهم و عمده دارد. در واقع زمانی‌که فرد روی تخت می‌خوابد، موقع بیدارشدن دیگر لازم نیست از روی زمین بلند شود و به همین دلیل زانوها خیلی خم نخواهد ‌شد. هم چنین برخی متخصصان می‌گویند؛ خوابیدن با فاصله ۳۰ سانتی‌متری با زمین، بهتر از خوابیدن روی زمین است، چراکه گرانش زمین باعث پیری زودرس، ایجاد چین و چروک و افتادگی اندام‌ها می‌شود. نکته دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که البته خیلی علمی نیست، ولی بسیاری از افراد به آن باور دارند. آنها می‌گویند زمانی ‌که روی زمین می‌خوابند، بدن‌شان خشک‌شده و هنگام صبح به راحتی از جای خود بلند نمی‌شوند. برای انتخاب تشک باید این نکته را در نظر داشته باشید؛ اگر میزان سختی پنبه را معادل صفر در نظر بگیریم و سختی سنگ را برابر با ۱۰، درجه سختی تشک مناسب باید حدود ۶ باشد.

• خوردن شام: عدم دریافت کافی برخی از مواد مغذی، مانند؛ ویتامین ها و مواد معدنی هم ممکن است خواب شما را مختل کند. امام صادق(ع) می فرماید: «… خرابی بدن عدم دریافت کافی برخی از مواد مغذی هنگام شام است.»^(۴) و «شام بخورید، هر چند یک خرمای خشک باشد زیرا نخوردن شام باعث پیری و سالخوردگی می شود.»^(۵) بنابراین جمله معروف: «صبحانه ات را تنها بخور، ناهارت را با دوستت و شامت را بده دشمنت» عبارت درستی نیست و شما بهتر است شام تان را هم با دوست تان میل کنید.

در پایان بهتر است بدانیم: خواب حرکت روح و تمرین برای مردن است. روح در خواب، به پرواز در می‌آید، به جاهایی می‌رود که در بیداری ممکن نیست. در خواب روح انسان، گذشته و آینده را آزادانه، بدون صورت مادی می ببیند؛ زیرا زمان در خواب به شکل زمان ما نیست، گذشته و حال و آینده در خواب یکی است، البته این آگاهی روحی به تکامل روحی افراد هم بستگی دارد. پیامبر(ص) می‌فرمایند: ” خواب و رویا گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است و گاهی ناشی ازمسایلی است که انسان در فکر خود می‌پروراند و آن را در خواب می‌بیند. هر گاه یکی از شما خوابِ خوبی دید، آن را تعبیر کند و برای مؤمنی که از حسادت به دور استف بازگو کند و اگر خواب بدی دید آن را تعبیر نکند و برای کسی هم نگوید”. ^(۶)