بهشت، (paradise) جَنَّت، فِرْدَوْس، مینو و … مفهومی است که در بیشتر مذاهبِ باورمند به زندگی پس از مرگ وجود دارد. این مکان کانون نعمتهای الهی در آخرت است. جایی که نیکوکاران تا ابد و همیشه در آنجا خواهند که از خوبی و خرمی نظیر ندارد. شایعترین واژهای که قرآن به بهشت اشاره میکند، واژه «جَنَّة» است که بهصورت؛ مفرد (جَنَّة)، تثنیه (جنتان) و جمع (جنّات)، در بیش از ۱۰۰ آیه، بهکار رفته است، جَنَّة به معنای باغ و بوستان، از ریشه جَنَّ به معنای پوشانیدن است و باغ را ازآنجهت که معمولاً درختان آن زمین را میپوشانند، «جَنَّة» میگویند. نامگذاری بهشت به جَنَّة (باغ) با این حقیقت پیوند دارد که تفرّج در بوستانهای خرّم سراسر پوشیده از درختان زیبا و شاخسارهای شاداب و پرطراوت، یکی از لذتبخشترین نعمتهای دنیوی است که طبع هر انسانی آن را میپسندد. بیتردید چهره واقعی بهشت بسیار والاتر از بوستانهای دنیوی است، اما ازآنجاکه ما تجربه معمولی از آن نداریم، قرآن ما را از رهگذر مفهوم آشنای «باغ» به مناسبترین وجه ممکن با آن حقیقت آشنا ساخته است. بهشت در لغت ریشهی اوستایی دارد و به معنای خوشتر، نیكوتر، جهان بهتر (فردوس، خلد، جنّت) است. [۱] بهشت جایگاهی خوش آبوهوا، آراسته با نعمت فراوان كه مؤمنان نیکوکار و پرهیزکاران خداجو در آن واردشده تا ابد در آن جاودان خواهند بود. همه وسایل شادیآفرین و لذتبخش در اختیارشان قرار میگیرد. نشانههای زیادی برای آنان ذکرشده که یکی از راههای آشنایی مراجعه به آیات است که بهطور اجمال اشاره میشود:
- ایمان، هجرت و جهاد: «کسانی که ایمان آورده و هجرت کرده و در راه خدا با مال و جانشان به جهاد پرداخته اند نزد خدا مقامی هر چه والاتر دارند و اینان همان رستگارانند.»[۲]
- اطاعت از خدا و پیامبر: «و کسی که خدا و فرستاده او را فرمان بَرَد و از خدا بترسد و از او پروا کند آناناند که خود کامیاباند.»[۳]
- ترس از خدا، توکل، اقامه نماز و انفاق: «مؤمنان همان كسانىاند كه چون خدا ياد شود دلهایشان بترسد و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و بر پروردگار خود توكل میکنند﴿۲﴾ همانان كه نماز را به پا میدارند و ازآنچه به ايشان روزى دادهایم انفاق میکنند﴿۳﴾آنان هستند كه حقا مؤمناند براى آنان نزد پروردگارشان درجات و آمرزش و روزى نيكو خواهد بود.﴿۴﴾»[۴]
- امانتداری و تعهد به پیمان: «و آنان که امانتها و پیمانهای خود مراعات میکنند.» [۴]
- وحدانیت و تقید به حدود الهی: «و کسانی که معبود دیگری را با خدا نمیخوانند و انسانی را که خدا خونش را حرام شمرده، جز بهحق نمیکشند و زنا نمیکنند و هر کس چنین کند، مجازات سختی خواهد دید.» [۵]
ر ک به: