هرساله حاجیان با به جا آوردن اعمال حجّ، قربانی میکنند به یاد آن روزی که حضرت ابراهیم (ع) قرار بود فرزندش اسماعیل (ع) را قربانی کند. آغاز قربانی از زمان حضرت آدم (ع) بوده است. (۱) قربانی در دهم ذیحجّه، واجبی دینی و سنّتی از سنّتهاى ابراهيمى تا پایان جهان در هر سال است. (۲) از آنجا که خدا قانونگذار احکام است، تمام قوانین بر اساس حکمت است. هر چند ممکن است از بسیاری حکمتهای احکام آگاه نباشیم. از جمله این قوانین، قربانی در سرزمین منی است. (۳) شرایط شرعی قربانی در سورههای: نحل، انعام، بقره و مائده آمده است. البته نوع قربانی محدود به چهار حیوان چهارپا، چون؛ گوسفند، گاو، گاومیش و شتر می شود و حیواناتی مانند خروس، مرغ و … صحیح نیست. ذبح کننده هنگام ذبح قربانی، باید نام خدا را بر زبان جاری سازد. به نیّت سر بریدن، جلوی بدن حیوان را مقابل قبله قرار دهد. وسیله ذبح از جنس فلز مانند آهن و یا … باشد. حلقوم، مِرى و دو شاهرگ را که در دو طرف حلقوم است، از پایین برآمدگى زیر گلو، به طور کامل و پشت سرهم بِبُرَد و تا خارج شدن روح، سر را از بدن حیوان جدا نکند. حیوان بعد از سر بریدن، حرکتى از خود نشان دهد. از عید قربان، به «عِیدُ الأَضحیٰ» و «عید نحر» هم یاد شده است،(۴) قربانی چون در دهم ذیحجه انجام میشود، «عِیدِ قُربان» است. (۵) این عید از گرامیترین عیدها و روز اثبات عشق و تسلیم در برابر امر الهی و آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم(ع) و اسماعیل(ع) است که از آن سربلند بیرون آمدند.(۶)
ر ک به: