ربّانی

«ربّانی» samamos عالم راسخ در علم دین؛ خداشناس؛ عابد و عارف است. «ربّانیین» جمع «ربّانی» به كسی گویند كه پیوند او باخدا محكم و در فكر اصلاح و تربیت دیگران باشد. علمای ربانی كسانی هستند كه پیوسته سروکارشان با كتاب خدا بوده و با نور او ضمیر و باطنشان روشن است و روشنگری می‌کنند. قرآن می‌فرماید: به سبب آنكه كتاب تعليم مى‌داديد و ازآن‌رو كه درس مى‌خوانديد، علماى دين باشيد.۱ عالم ربانی، واسط میان رب و خلق و یکی از اصطلاحات قرآنی است. انسان، در قبال دانشی که خداوند به او عنایت فرموده، دارای جایگاهی ویژه است. امام صادق(ع) فرمود: «هر کس براى خدا علم را بیاموزد و بدان عمل کند و به دیگران بیاموزد در مقام‌هاى بلند آسمان‌ها عظیمش خوانند و گویند: آموخت براى خدا، عمل کرد براى خدا، تعلیم داد براى خدا. هر گاه بدعت‌ها ظاهر شد، بر او واجب است که دانسته خود را آشکار کند. اگر این کار را نکرد، نور ایمان از او سلب خواهد شد.»۲

پانویس:

1. مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَنْ يُؤْتِيَهُ اللَّهُ الْكِتَابَ وَ الْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُوا عِبَادًا لِي مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لَٰكِنْ كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنْتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَ بِمَا كُنْتُمْ تَدْرُسُونَ؛ هيچ بشرى را نسزد كه خدا به او كتاب و حكم و پيامبرى بدهد؛ سپس او به مردم بگويد: «به‌جای خدا، بندگان من باشيد.» بلكه بايد بگويد: به سبب آنكه كتاب آسمانى تعليم مى‌داديد و ازآن‌رو كه درس مى‌خوانديد، علماى دين باشيد. آل عمران، ۷۹.
2. حفص به نقل از امام صادق(ع):  أصول الکافی، ترجمه مصطفوى، ج ۱، ص ۴۴، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چ ۴، ۱۴۰۷ق و شیخ صدوق، عیون أخبار الرضا (ع)، محقق و مصحح: لاجوردی، مهدی، ج ۱، ص ۱۱۳، نشر جهان، تهران، چ ۱، ۱۳۷۸ق.